Η ελληνική κυβέρνηση ετοιμάζεται να ξεπουλήσει και το νερό

ιδιωτικοποίηση του νερού

Ιδιωτικοποίηση του νερού εν μέσω τραγωδίας

Μετά την τραγωδία στα Τέμπη στις 28 Φεβρουαρίου, όπου και φανερώθηκε η δολοφονική διάσταση της ιδιωτικοποίησης των δημόσιων αγαθών, η κυβέρνηση προωθεί – σαν κύκνειο άσμα πριν τις εκλογές – ένα σχέδιο νόμου που έχει σκοπό να ανοίξει τον δρόμο για την ιδιωτικοποίηση του νερού. Ειδικότερα, το νομοσχέδιο έχει στόχο την διεύρυνση του αντικειμένου της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας (ΡΑΕ), καθώς της αποδίδει αρμοδιότητες επί των υπηρεσιών ύδατος και διαχείρισης αστικών αποβλήτων.
Θυμίζουμε εδώ ότι η ΡΑΕ είναι η διοικητική αρχή η οποία συστάθηκε για να εφαρμόσει τις διατάξεις της ευρωπαϊκής οδηγίας για την απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Η ΡΑΕ, σαν ανεξάρτητη δήθεν αρχή, είναι αυτή που όρισε την ανώνυμη εταιρεία που ακούει στο όνομα Ελληνικό Χρηματιστήριο Ενέργειας ως διαμορφωτή της τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος στη χώρα. Κοντολογίς, έδωσε το ελεύθερο σε 5 μεγιστάνες να παίζουν μπάλα μεταξύ τους, να εκτοξεύουν την τιμή της κιλοβατώρας κατά το δοκούν και να βγάζουν αδιανόητα κέρδη εκμεταλλευόμενοι την παγκόσμια συγκυρία (COVID, εισβολή Πούτιν στην Ουκρανία), την ώρα που η κυβέρνηση μοιράζει κουπόνια για να καταφέρουμε να επιβιώσουμε.

Η ΡΑΕ λοιπόν σύμφωνα με το καινούριο νομοσχέδιο που θέλει να περάσει η κυβέρνηση, μετά το ρεύμα θα απλώσει τα πλοκάμια της και στο νερό. Εύκολα καταλαβαίνει κανείς τι πρόκειται να συμβεί. Θα ανατεθεί η διαχείριση του νερού σε ιδιώτες, αυτοί θα κάνουν αυτό που κάνουν πάντα, δηλαδή θα εκτοξεύσουν τις τιμές ανεξέλεγκτα, αφού οποιαδήποτε μορφή δημόσιου ελέγχου θα απαξιωθεί. Την ίδια στιγμή εμείς θα συνεχίζουμε να είμαστε εξαθλιωμένοι και θα προσπαθούμε να πληρώσουμε το νερό με κάποιο επιδοματάκι (water pass???).

Τώρα εδώ αξίζει να σημειωθούν δυο πράγματα:

  • Το ένα είναι ότι το Συμβούλιο της Επικρατείας έχει ήδη αποφασίσει ότι το νερό πρέπει να προστατευτεί και να διαχειριστεί ως κοινωφελές αγαθό και όχι ως εμπορικό προϊόν. Μάλιστα το έχει αποφασίσει όχι 1, αλλά 4 φορές.
  • Το άλλο είναι ότι το νομοσχέδιο αναρτήθηκε για 4 μέρες μόνο στην πλατφόρμα του opengov.gr από τις οποίες οι 3 ήταν το τριήμερο της Καθαράς Δευτέρας, τότε δηλαδή που όλοι πετάνε χαρταετό. Λογικά τυχαίο γεγονός.

Τι σημαίνει όμως ιδιωτικοποίηση του νερού;

Ας δούμε για παράδειγμα τι συνέβη στη Βολιβία. Το 1999, υπό την πίεση του ΔΝΤ, η κυβέρνηση της Βολιβίας αποφάσισε την αποκρατικοποίηση και ιδιωτικοποίηση αρκετών επιχειρήσεων κοινής ωφέλειας χωρίς καμία απολύτως δημόσια διαβούλευση. Μια από αυτές ήταν η δημοτική επιχείρηση νερού της Κοτσαμπάμπα. Η εταιρεία που ανέλαβε τη διαχείριση (Aguas del Tunari) έφτασε μέσα σε 4 μήνες να αυξήσει την τιμή του νερού έως και 300%. Σε μια χώρα όπου ο κατώτατος μισθός ήταν μικρότερος από 100 δολάρια το μήνα, πολλές οικογένειες πλήρωναν μηνιαίους λογαριασμούς νερού πάνω από 20 δολάρια. Η εταιρεία έφτασε δε στο να καταστήσει παράνομη τη συλλογή βρόχινου νερού για οποιαδήποτε χρήση (πόσιμο, για άρδευση ή οτιδήποτε άλλο)! Αξίωναν δηλαδή ακόμα και τα σύννεφα ως εν δυνάμει νερό! Προφανώς, οι άνθρωποι της Κοτσαμπάμπα δεν έμειναν άπραγοι σε όλη αυτή τη λεηλασία και σε μια υπέροχη εφαρμογή αυτού που ο Polanyi είχε κάποτε ονομάσει “διπλή κίνηση”, όρθωσαν ανάστημα, κλιμάκωσαν τις αντιδράσεις τους με βίαιες πολλές φορές διαδηλώσεις και ξεσηκωμό και κατάφεραν αυτό που σχεδόν πάντα φαντάζει ακατόρθωτο. Νίκησαν! Σε αυτό που έμεινε τελικά στην ιστορία ως ο «Πόλεμος του Νερού», οι πολίτες κατάφεραν με την πίεση που άσκησαν αυτοοργανωμένα και από τα κάτω να ακυρώσουν το συμβόλαιο με την Aguas del Tunari, αφού όμως αυτή είχε προλάβει να μαζέψει υπερκέρδη που ξεπερνούσαν κατά πολύ τον προϋπολογισμό της χώρας.

Το νερό είναι δημόσιο αγαθό κι όχι προϊόν για διακίνηση στην ελεύθερη αγορά. Είναι ανθρώπινο δικαίωμα και ως τέτοιο θα πρέπει να αντιμετωπίζεται. Η ιδιωτικοποίηση του νερού, όπως έχει δείξει η εμπειρία – όχι μόνο στη Βολιβία, αλλά και στην Αργεντινή, στο Παρίσι, στη Μαλαισία, στον Καναδά και αλλού – έχει ένα σωρό προβλήματα, όπως σκανδαλώδη περιθώρια κέρδους για τους ιδιώτες, άνιση πρόσβαση στο νερό, αύξηση των τιμολογίων, περιβαλλοντικούς κινδύνους, απολύσεις προσωπικού κλπ.

Κλείνοντας, παραθέτω ένα απόσπασμα από συνέντευξη του εμβληματικού Oscar Olivera, (εκπρόσωπος του Συνασπισμού για την Υπεράσπιση του Νερού και της Ζωής): “Το θέμα του νερού δεν έχει να κάνει μόνο με την επιβίωση των ανθρώπων. Έχει να κάνει με την ίδια την εξουσία. Αυτός που έχει τον έλεγχο του νερού είναι αυτός που παίρνει τις αποφάσεις, είναι αυτός που έχει την εξουσία. Μέχρι τώρα και τα δύο μοντέλα που είχαμε για τη διαχείριση του νερού είχαν πολύ άσχημες συνέπειες για τον πληθυσμό: από τη μία οι ιδιωτικές εταιρείες έβλεπαν το νερό ως εμπόρευμα, από την άλλη οι πολιτικοί και το κράτος έβλεπαν το νερό ως προνόμιο, που μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν για ν’ αυξήσουν το προσωπικό τους όφελος και την πολιτική τους δύναμη. Οπότε, αν λάβουμε υπόψη μας την κλιματική αλλαγή, τη μόλυνση των υδάτινων πόρων, τον πιθανό υπερπληθυσμό, ο μόνος τρόπος που έχει ο γενικός πληθυσμός και οι εργαζόμενοι στον τομέα της ύδρευσης για την επιβίωση είναι να έχουν οι ίδιοι ένα μεγάλο, ένα πολύ σημαντικό ‘κομμάτι’ των αποφάσεων σχετικά με το νερό”.

Σκέφτομαι λοιπόν πως επειδή αυτός είναι ένας αγώνας που σύντομα θα κληθούμε να δώσουμε, καλό είναι να έχουμε στο μυαλό μας την Κοτσαμπάμπα και να αντλήσουμε εργαλεία αντίστασης από το πραγματικά εμπνευσμένο αυτό παράδειγμα αγώνα.

Η ελληνική κυβέρνηση ετοιμάζεται να ξεπουλήσει και το νερό

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Κύλιση προς τα επάνω